زندگی در شهر، مستلزم جعل قوانینی برای اداره بهتر شهر و جلوگیری از هرج و مرج است. در این میان، ممکن است برخی به قوانین شهری عمل نکرده و موجب هرج و مرج شوند. برای جلوگیری از این امر، لازم است شهرنشینان ملزم به رعایت قوانین شهری شوند. دلیل بر این امر، امور مختلفی از وجوب امر به معروف و نهی از منکر، قاعده حرمت اختلال نظام، قبیل سیره عقلا، قاعده اقدام و قاعده «المؤمنون عند شروطهم» است. برخی از این ادله، جواز الزام شهرنشینان به رعایت قوانین شهری در همه جوامع را اثبات می کنند و برخی دیگر، تنها جواز آن در جوامع اسلامی را ثابت می کند. همچنین مراد از قوانین نیز قوانینی است که مخالف با شرع بیّن نباشد.

توزیع اندازه شهرها در یک نظام شهری بیانگر چگونگی و کیفیت سیستم شهری از لحاظ توزیع جمعیتی شهرهاست و روند تحول توزیع را در طول زمان نشان می دهد. هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی توزیع اندازه شهرها در سیستم شهری ایران طی سال های 1395-1335 است. در این راستا دو قاعده مهم در ادبیات توزیع اندازه شهرها -قانون زیپف و قانون گیبرات- مورد آزمون قرار گرفته است. بررسی ها در دو بخش شهرهای بزرگ و کل شهرهای موجود در سیستم شهری ایران صورت گرفته است. نتایج حاکی از آن است که در کل سیستم شهری ایران، قاعده زیپف تایید نمی گردد. همچنین قدرمطلق ضریب رابطه رتبه اندازه (ضریب زیپف) در تمامی سال ها کوچکتر از یک بوده و دارای روند نزولی است که بیانگر نابرابرتر شدن توزیع اندازه شهرها در طول زمان است. نتایج آزمون قاعده گیبرات نیز نشان می دهد که از سال 1335 تا 1365 قاعده گیبرات در سیستم شهری ایران برقرار است. اما از سال 1365 به بعد این قاعده برقرار نبوده که نشان دهنده واگرایی روند رشد شهری در سیستم شهری ایران است. همچنین مطابق نتایج، با در نظر گرفتن شهرهای بزرگ، رشد شهری ایران در تمامی سال ها از قانون گیبرات تبعیت می کند و اندازه شهرها دارای توزیع زیپف با ضریب یک است.

مقاله حاضر با هدف بررسی تاثیر قوانین و مقررات شهری بر تحقق مدیریت یکپارچه شهری در مجموعه شهری تهران انجام گرفته است. به این منظور، ابتدا مفاهیم مدیریت شهری و مدیریت یکپارچه شهری بررسی شده و جایگاه قوانین و مقررات در مدیریت شهری بر مبنای ادبیات پیشین مشخص می گردد. برای پاسخ دادن به سوال های اصلی تحقیق، از رو یکرد آمیخته استفاده شده است. در رویکرد آمیخته، با بهره گیری از روش های موردپژوهی (کیفی) و پیمایش (کمی)، داده های مورد نیاز برای تحقیق گردآوری شده است. در مقاله حاضر، داده های حاصل از پرسش نامه های توزیع شده با استفاده از آزمون های آماری کولموگروف-اسمیرنوف،t تک نمونه ای و زوجی و تحلیل واریانس ANOVA)) تجزیه و تحلیل گردید. یافته های تحقیق نشان دهنده تاثیر قوانین و مقررات بر مدیریت یکپارچه شهری در وضعیت موجود و وضعیت مطلوب، و شکاف معنی دار میان وضعیت موجود و مطلوب است. همچنین این یافته ها نشان دهنده تاثیر عوامل عملکردی، ساختاری و سازمانی بر مدیریت یکپارچه شهری در وضعیت موجود و وضعیت مطلوب و شکاف معنی دار میان وضعیت موجود و مطلوب می باشد. در انتهای مقاله، به بحث در مورد اهمیت قوانین و مقررات در مدیریت یکپارچه شهری پرداخته شده و راهکارهایی شامل ایجاد نظام مدیریت مجموعه شهری تهران و کاستن از تفرق سیاسی و عملکردی موجود، تدوین قانون ویژه مدیریت و برنامه ریزی مجموعه شهری تهران و به کارگیری یک رویکرد جامع در تدوین قوانین شهری، ارائه می شود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.